روشن فکری یا راه روشن؟

... تصور نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به روشنفکری ناآشنا
هستم. خیر. من از یک «راه طی شده» با شما حرف می‌زنم. من هم سال‌های سال در
یکی از دانشکده‌های هنری درس خوانده‌ام. به شب‌های شعر و گالری‌های نقاشی
رفته‌ام. موسیقی کلاسیک گوش داده‌ام، ساعت‌ها از وقتم را به مباحاث بیهوده
درباره چیزهایی که نمی‌دانستم گذرانده‌ام. من هم سال‌ها با جلوه‌فروشی و تظاهر
به دانایی بسیار زیسته‌ام، ریش پرفسوری و سبیل نیچه‌ای گذاشته‌ام و کتاب
«انسان موجود تک‌ساحتی» هربرت مارکوزه را ـ بی آنکه آن زمان خوانده باشم‌اش ـ
طوری دست گرفته‌ام که دیگران جلد آن را ببینند و پیش خودشان بگویند: عجب!
فلانی چه کتاب‌هایی می‌خواند، معلوم است که خیلی می‌فهمد... اما بعد خوشبختانه
زندگی مرا به راهی کشانده‌است که ناچار شده‌ام رو دربایستی را نخست با خودم و
سپس با دیگران کنار بگذارم و عمیقاً بپذیرم که «تظاهر به دانایی» هرگز جایگزین
«دانایی» نمی‌شود، و حتی از این بالاتر دانایی نیز با تحصیل فلسفه حاصل
نمی‌آید. باید در جست‌وجوی حقیقت بود و این متاعی است که هر کس براستی طالبش
باشد، آن را خواهد یافت و در نزد خویش نیز خواهد یافت... و حالا از یک راه طی
شده با شما حرف می‌زنم
...........
*سید مرتضی آوینی*